Instytut Książki

Powieść, z której wypływa wciąż to wielkie zdanie, że Polska potrzebuje wielkiej idei" - tak prezydent Duda mówił o "Przedwiośniu" Żeromskiego inaugurując w sobotę, w Warszawie, Narodowe Czytanie tej właśnie powieści. W tym roku akcja ma rekordowy zasięg - jest prowadzona w 2930 miejscach.

ZOBACZ: transmisja online na stronie prezydent.pl

Prezydent powiedział, że zastanawiał się, czy jest w polskiej literaturze powieść, która bardziej niż "Przedwiośnie" pasowałaby do Narodowego Czytania w roku świętowania 100-lecia niepodległości Polski. "Odpowiedzieliście państwo na to pytanie, bo przecież z propozycji wskazanych do Narodowego Czytania przez ekspertów, a był ich cały szereg, internauci i czytelnicy wybrali właśnie +Przedwiośnie+" - mówił prezydent.

Andrzej Duda przypomniał, że Stefana Żeromskiego nazywano "sumieniem polskiej literatury", a w "Przedwiośniu" pisarz "nie tylko w niezwykły sposób przeżywał polskość i jej kształtowanie się w tej już wolnej od 1918 roku, wracającej na mapę polityczną Europy odradzającej się Rzeczpospolitej, jakie tu są poglądy, jak one się ze sobą ścierają, ale także walki o obronę granic - to wszystko przeżywając niezwykle skupił właśnie w tej wspaniałej powieści" - mówił Andrzej Duda.

Prezydent powiedział, że w "Przedwiośniu "wspaniale pokazane "dążenie do Polski i polskości". Zdaniem prezydenta, wśród pytań, jakie stawiają sobie bohaterowie "Przedwiośnia" najważniejsze brzmi: "Jaka Polska?". "Z +Przedwiośnia+ wypływa wciąż to wielkie zdanie, że Polska potrzebuje wielkiej idei" - powiedział Andrzej Duda.

Pierwsza dama powitała zgromadzonych w Ogrodzie Saskim w Warszawie, ale także wszystkich uczestników akcji. "W tym roku otrzymaliśmy największą liczbę zgłoszeń ze wszystkich dotychczasowych edycji akcji. +Przedwiośnie+ jest czytane w 2930 miejscach - to absolutny rekord. Został pobity rekord "Quo vadis"" - powiedziała Agata Kornhauser Duda.

"Nie tylko liczba miejsc robi wrażenie, ale też kreatywność organizatorów. +Przedwiośnie+ czytane jest m.in. na wodzie w Świnoujściu, pod ziemią w Opatowie, na motocyklach w Kleczewie, na plaży w Rewalu, w środkach komunikacji miejskiej np. w Żorach, Szczecinie, Sochaczewie" - mówiła pierwsza dama. Jak przypomniała, Narodowe Czytanie odbywa się w szkołach, przedszkolach, szpitalach, więzieniach, bibliotekach, muzeach i domach opieki społecznej oraz aż 142 teatrach. Czytane jest na setki różnych sposobów - we fragmentach, w całości, z podziałem na role, głośno, publicznie ale też w domowym zaciszu.

Pierwsza dama podziękowała Andrzejowi Doboszowi, który przygotował adaptację powieści Żeromskiego na potrzeby Narodowego Czytania.

Minister kultury, wicepremier Piotr Gliński powiedział: "Nie trzeba nikogo przekonywać, że czytanie jest sposobem poznawania świata i (..) źródłem przyjemności. Czytamy rzecz szczególną szczególnego autora. (....) Literatura na poważnie o poważnych polskich sprawach i w dodatku - bardzo piękne" - mówił Gliński, dodając, że czytanie jest jednym z najważniejszych warunków zaistnienia w społeczeństwie wspólnego kodu kulturowego, który przekształca zbiorowisko ludzi we wspólnotę.

W Warszawie Narodowe Czytanie w Ogrodzie Saskim zainaugurowała o godzinie 11.00. para prezydencka. We wspólnym czytaniu "Przedwiośnia" wezmą udział znani aktorzy m.in. Grażyna Szapołowska, Jolanta Fraszyńska, Ewa Wiśniewska, Joanna Trzepiecińska, Edyta Jungowska, a towarzyszyć im będzie muzyka na żywo w wykonaniu wybitnych muzyków i multiinstrumentalistów.

Podczas otwarcia z zabrzmiał tu także głos Stefana Żeromskiego. Oryginalne nagranie wypowiedzi pisarza znajduje się w zbiorach Muzeum Lat Szkolnych. Wypowiedź ta została zarejestrowana w 1924 roku podczas spotkania w studiu, znajdującym się w Hotelu Europejskim przy Krakowskim Przedmieściu w Warszawie, gdzie odbyła się dyskusja na temat utworów Żeromskiego.

O godzinie 16.00 para prezydencka weźmie też udział w Narodowym Czytaniu w ogrodzie Domu Artystów Weteranów Scen Polskich im. Wojciecha Bogusławskiego w Skolimowie, a wieczorem, o godz. 22.00, prezydent i pierwsza dama powrócą do Ogrodu Saskiego, aby zakończyć tegoroczną akcję.

Podczas finału w Ogrodzie Saskim scena została ubrana kwiatami polnymi, co jest nawiązaniem do łąki, o której Żeromski pisał: "Łąka zawierała wszystkie uczucia, zdawała się znać na wskroś serce człowieka. Każde jej źdźbło wyrastało nie z ziemi, nie z gliny, lecz z duszy. Każdy kwiat z głębi szczęścia". Krytycy literaccy już dawno zauważyli, że pisarz stworzył jedne z najpiękniejszych opisów łąk, jakie powstały w polskiej literaturze.

Akcja Narodowe Czytanie organizowana jest przez Prezydenta RP od 2012 roku. Została zainicjowana wspólną lekturą Pana Tadeusza Adama Mickiewicza. W 2013 roku w całej Polsce odbyło się czytanie dzieł Aleksandra Fredry, a podczas następnych edycji przeczytano kolejno: Trylogię Henryka Sienkiewicza oraz Lalkę Bolesława Prusa. W 2016 roku Andrzej Duda i Agata Kornhauser-Duda rozpoczęli Narodowe Czytanie "Quo vadis" Henryka Sienkiewicza w warszawskim Ogrodzie Saskim. W 2017 roku lekturą Narodowego Czytania było "Wesele" Stanisława Wyspiańskiego. W całej Polsce i za granicą dramat ten przeczytano w ponad 2000 miejsc.

za: PAP